Vastelaovesliedboekjes

De viering van Vastelaoves (Carnaval) in Limburg staat bol van de tradities. Een van die tradities is dat er elk jaar in vrijwel elke plaats weer nieuwe Vastelaovesleedjes geschreven worden. Een nog mooiere traditie vind ik dat die liedjes met regelmaat gebundeld en gedrukt worden en dus in liedboekjes bewaard blijven. Bijna alle bundels zijn plaatsgebonden, de teksten zijn altijd in het Limburgs. Aan de zorg die aan de liedboekjes besteed wordt kun je zowel het plezier als het belang van Vastelaoves aflezen. Hieronder een aantal treffende voorbeelden van omslagen en liedjes.

Uit Kirchroa (Kerkrade) komt dit bundeltje Vasteloavends sjlaajer, uitgegeven door de Kirchröatsjer Vasteloavends-Verein. Op het omslag staat het jaartal 1936; dat slaat op de vroegste opgenomen schlager. Het laatste gedateerde lied is van 1950.

In 1952 bestond het Venloos Vastelaovesgezelschap Jocus 10 x 11 (of, zo men wil, 11 x 10) jaar. Een goede aanleiding voor het uitbrengen van de Venlose Zangbundel.

Een latere bundel Vastelaoves leedjes van Jocus is niet gedateerd, maar zou best bij het 11 x 11-jarig bestaan verschenen kunnen zijn.

De Tempeleers in Maastricht vierden in 1979 hun 3 x 11-jarig jubileum. 33 jaor Tempeleers 1946-1979 bevat het mooiste liedje van elk jaar, vergezeld van een fotootje van de toen regerende prins. Een liedje als ‘De nozem’ uit 1961 laat zien dat er geregeld op de actualiteit werd ingehaakt.

De Tempeleers waren niet de enige Maastrichtse vastenavondvereniging. Er waren er maar liefst twaalf! In 1994 brachten ze een gezamenlijke bundel uit met de beste Maastrichtse naoorlogse carnavalsliedjes.

Parelkes uut de Pieël is een zeer fraai verzorgde bundel uit Venray. Mooi papier, stevig gebonden, met stofomslag en meer dan driehonderd pagina’s dik. Alle liedjes van Vastelaovesvereniging De Pieëlhaas uit de jaren 1939-1999 zijn erin opgenomen. De luxe uitvoering is mede te danken aan financiële bijdragen door Venrayse bedrijven die een lied konden ‘adopteren’. Dat is een aantrekkelijke formule die ik uit geen enkele andere liedbundel ken.

In Carnaval Limburg zingt! (50 teksten van Limburgse liedjes) dat rond 1957 bij Benelux Music in Weert verscheen, zijn liedteksten uit Maastricht, Heerlen, Kerkrade, Sittard, Venlo, Roermond en Weert opgenomen. In weerwil van de titel zijn heel wat van de liedjes helemaal geen carnavalsliedjes, maar algemeen-Limburgse liedjes, zoals bijvoorbeeld ‘Kénjerbédtied’ (kinderbedtijd).

Ten slotte nog een zeer verzorgd vastenavondliedboekje van een heel ander kaliber: een bibliofiele uitgave door Jeroen Prop, margedrukker in Terhorst, uit 1986. Het hele boekje bestaat uit twee kleine, variante bedelliedjes die op de eerste zondag van de vastentijd gezongen werden door groepen kinderen in Banholt in het uiterste zuiden van Zuid-Limburg.

Jan Bos, 15 februari 2024. Blog 20

*** Ik schrijf af en toe een blog over liedboekjes uit mijn verzameling ***