Kun je nog zingen, zing dan mee! Oranjebundel. Geïllustreerd. 2e druk. Samengesteld door J. Veldkamp en K. de Boer. Groningen en Batavia, P. Noordhoff N.V., ca 1945. 68 pp.
Ik begon deze reeks met het kleinste bevrijdingsliedboek uit mijn verzameling, ik eindig met het grootste – om nog maar eens te laten zien hoe veelvormig en veelzijdig dit genre is.
Kun je nog zingen, zing dan mee! was voor de oorlog verreweg de meest gebruikte zangbundel van Nederland. De eerste uitgave dateert van 1906. Er verschenen tientallen drukken, in allerlei formaten, met en zonder muzieknoten, met piano- of orgelbegeleiding, voor vrouwen- en mannenkoren, voor jonge kinderen enzovoort. Bij bijzondere gelegenheden kwam een speciale bundel uit, bijvoorbeeld in 1928 voor de Olympische Spelen in Amsterdam. In 1938, bij het 40-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, werd een rijk met foto’s geïllustreerde ‘Oranjebundel’ gepubliceerd, vol vaderlandse liederen.
Die Oranjebundel werd in 1945 of 1946 opnieuw uitgebracht, aangevuld met het nieuwe lied ‘Holland is vrij’ en met foto’s van de bevrijding, van de teruggekomen koningin Wilhelmina en van prinses Juliana en haar kinderen. De bijgaande foto’s tonen met name die aanvulling. Het voorbericht vertelt in plechtige bewoordingen waarom de bundel werd herdrukt:
“Resumerende is de herdruk van de Oranjebundel een herinnering aan kostbaar goed: aan het heerlijk welkom dat Nederland zijn Vorstin en de Haren toeriep, aan de vreugde die door Nederland golfde, toen de bevrijding kwam, en aan de dankbaarheid, die een volk voelt jegens zijn beste zonen en dochters.”
En datzelfde voorwoord geeft ook inzicht in de omstandigheden waaronder zo kort na de oorlog gewerkt moest worden:
“Deze herdruk bracht grote bezwaren mede, doordat de Groningse drukkerij bij de bevrijdings-gevechten in Groningen in vlammen is opgegaan. Hierbij gingen alle cliché’s en veel zetwerk verloren. Een woord van hartelijke dank is hier op zijn plaats aan allen, die sympathiek meewerkten om alle foto’s van de eerste druk terug te krijgen.”
De wederopbouw was begonnen.
Heel Holland zingt 
Een gedachte over “Liedboeken rond de bevrijding (16 – en slot)”