Ter herinnering aan het Vredesfeest, Rotterdam, 1945

Dit is het meest aandoenlijke liedboekje uit mijn verzameling.

Op Rotterdam-Zuid, vlakbij het Feyenoordstadion, net aan de andere kant van de spoorlijn, stond de 2^e Joh. Bogermanschool. Daar werd op zaterdag 30 juni 1945 een vredesfeest georganiseerd. Nog geen twee maanden eerder was de oorlog geëindigd. Het centrum van Rotterdam lag nog in puin. Maar de stad was eindelijk vrij.

Ter herinnering aan dat vredesfeest wordt een klein liedboekje uitgegeven met de teksten van toen gezongen liedjes. De datum is op de omslag met de pen aangepast. Kennelijk stond het feest aanvankelijk voor eerder in de maand gepland; waarschijnlijk stond er eerst 23 juni.

Het boekje telt maar acht liedjes. Meer hoeft ook niet. Het aandoenlijke zit hem in de plaatjes. Die zijn gemaakt door een onbekend kind, deels getekend, deels geplakt met stukjes gekleurd papier. Samen met de liedjes laten ze zien wat de vrede in 1945 voor kinderen betekende: een kinderoptocht met vlaggetjes – vader die eindelijk weer thuiskomt – Canadese vliegtuigen die ‘kaakjes en nog heel veel meer’ brengen – de school met een grote oranje vlag en bloemen voor de ramen…

Ik laat hier het hele boekje zien.

Natuurlijk zijn er veel meer van die boekjes gemaakt, door allerlei schoolkinderen. Je kunt je voorstellen hoe ze er hun best op hebben zitten doen. Misschien hielp het ze een beetje om hun trauma’s te verwerken.

Een vergelijkbaar liedboekje is te vinden in Museum Rotterdam (Inventarisnummer 7688, Eigen nummer G-1). Maar helemaal identiek is het niet. Natuurlijk zijn de plaatjes anders, want die maakte ieder op zijn eigen manier. Maar ook de titelpagina wijkt af en deels bevat het andere liedjes. Als datum draagt het 5 mei 1945. Dat is de dag van de Duitse capitulatie; je kunt je moeilijk voorstellen dat er op dezelfde dag al een georganiseerd feest mét een gedrukt liedboekje was. In dit geval is de datum dus niet die van het vredesfeest zelf, maar van de reden voor het feest. De uitgever is de Vereeniging voor C.V.O. (Christelijk Voortgezet Onderwijs) te Feijenoord en Hillesluis (twee wijken in Rotterdam Zuid). De 2^e Johannes Bogermanschool zal daar deel van uitgemaakt hebben. Waarom er deels andere teksten in opgenomen zijn, laat zich lastig verklaren. Misschien was het voor oudere schoolkinderen bestemd. Dankzij de website van Museum Rotterdam kan ik ook alle liedjes en plaatjes uit dat liedboekje hier laten zien.

De plaatjes zien er veel beter uit dan die in mijn eigen exemplaar. Ze lijken gemaakt door een ouder kind, met meer artistieke aanleg. Of misschien wel door een leerkracht. Op de voorkant staat de naam van Mej. Zinkweg. Op Schoolbank zijn leerkrachten van die naam te vinden, zij het niet gekoppeld aan Rotterdam. Maar mooi of niet, beide liedboekjes geven een onvervangbaar beeld van wat een van de eerste bevrijdingsfeesten in Nederland geweest moet zijn.

Jan Bos, 5 mei 2019. Blog 11.

*** Ik schrijf af en toe een blog over liedboekjes uit mijn verzameling. ***